Vrijdag kwam bouwbedrijf Heijmans met zijn halfjaarcijfers. Het verlies dat
het bedrijf in de eerste helft van dit jaar gemaakt heeft, was nog groter
dan verwacht.

BAM
Komende week presenteert BAM cijfers. Analist Edwin de Jong van SNS
Securities verwacht dat de nettowinst van BAM meer dan de helft lager zal
zijn dan in het tweede kwartaal van vorig jaar. Een lagere winst dus, maar
in tegenstelling tot Heijmans nog wel winst. Dit omdat BAM ook in
Groot-Brittannië en Duitsland zit, waar het beter gaat dan In Nederland.
Bovendien had BAM voordat de crisis losbarste een veel betere
uitgangspositie dan Heijmans. BAM kan dus wat hebben. Maar dat geldt niet
voor iedereen.

Het eerste halfjaar van 2009 gingen al 67 procent meer bouwbedrijven failliet
dan in dezelfde periode vorig jaar. Opvallend is dat de stijging onder
eenmanszaken (bijna 50 procent) veel lager was dan die onder
vennootschappen. Afgelopen half jaar gingen in de bouw maar liefst 80
procent meer vennootschappen failliet, zo blijkt uit gegevens van het
Economisch Instituut voor de Bouwnijverheid (EIB).

Schrikbarende cijfers, maar de verwachting is dat de bouw er hiermee nog niet
is. Veel bouwbedrijven hadden voor de bouwvak op basis van eerder verstrekte
orders nog wel werk.

Bouwvergunningen
Afgelopen week bleek uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek
dat in mei voor het eerst het aantal verstrekte bouwvergunningen sterk is
gedaald. Dit zullen de bouwers gaan voelen.

En hoe. Het EIB voorspelde in april dat de bouwproductie de komende twee jaar
met 15 procent daalt en dat dit een verlies van 50.000 banen betekent (10
procent van het totale aantal banen in deze sector.)

Hoewel inmiddels is uitgelekt dat het Centraal Planbureau (CPB) inmiddels
rekent op iets minder werklozen dan de 730.000 waar ze eerder voor volgend
jaar op rekende, houdt het Economisch Instituut voor de Bouwnijverheid (EIB)
vooralsnog vast aan zijn voorspelling uit april. “Wij kijken namelijk ook
naar hoeveel woningen en gebouwen er gerealiseerd zijn en hoeveel
bouwvergunningen er verstrekt zijn”, zegt directeur Taco van Hoek van het
EIB. “Dit komt tot nu toe overeen met onze voorspellingen.”

Overheidsgeld
Of- en zo ja, hoeveel het geld dat het kabinet beschikbaar stelt voor
bouwprojecten die dreigen stil te vallen, de pijn zal verzachten, moet het
EIB nog bekijken. Minister Van der Laan stelde onlangs de eerste 100 miljoen
van in totaal 395 miljoen euro subsidie beschikbaar.

Eerlijk gezegd denkt Van Hoek niet dat dit tot grote verschuivingen in de
eerdere voorspellingen zal leiden, zegt hij. Het geld zou dan namelijk wel
echt naar projecten moeten gaan die zonder deze subsidie niet door zouden
gaan, ook moet het niet zo zijn dat er omdat een bepaald project nu wel
doorgaat een ander project niet doorgaat.

Heeft het EIB het over banen in de bouw, dan zijn dit banen bij bouwbedrijven,
variërend van hoofdaannemers, tot onderaannemers als schilders en stukadoors
en ondersteunend personeel en banen bij installatiebedrijven.

Domino-effect
Maar er zijn meer sectoren die geraakt worden als het niet goed gaat in de
bouw, een sector die normaal gesproken goed is voor 5 à 6 procent van het
BBP. Wat dacht je bijvoorbeeld van de sectoren die de bouw mogelijk maken?
Denk aan architecten, ingenieurs, projectontwikkelaars en alle
toeleveranciers (verffabrikanten, baksteenleveranciers, maar ook de metaal).

Bij elkaar is het gedeelte van deze sectoren dat de bouw mogelijk maakt (de
hele metaal en juridische dienstverlening is bijvooorbeeld groter) goed voor
zo'n 2 à 3 procent van het BBP. Tel je het banenverlies in deze sectoren bij
dat in de bouwnijverheid op dan kom je volgens het EIB uit op een verlies
van 75.000 banen.

Hoofdeconoom Michiel Vergeer van het CBS kan zich vinden in deze berekening
van het EIB.

Behalve deze sectoren zijn er echter ook sectoren die geraakt worden omdat er
minder huizen worden gebouwd. Grofweg zou je kunnen zeggen dat zij
uiteenvallen in bedrijven die te maken hebben met de financiering van
huizen(hypotheekverstrekkers en tussenpersonen), de handel in huizen
(makelaars, notarissen, het kadaster) en de inrichting van huizen en tuinen:
tuincentra, hoveniers en meubelwinkels.

Met uitzondering van de banken (in totaal net als de bouw goed voor 5 à 6
procent van het BBP, maar banken doen uiteraard meer dan alleen hypotheken
verstrekken), zijn dit allemaal kleinere sectoren die goed zijn voor een
veel kleiner deel van het BBP dan de bouw, aldus Michiel Vergeer van het
CBS.

In welke mate?
Lastig te zeggen is vervolgens hoeveel hiervan gerelateerd is aan nieuwbouw.
En dus direct geraakt worden als gevolg van de malaise in de bouw. Vergeer: "Je
moet dan weten in welke mate mensen werkelijk geen nieuwe bank kopen omdat
ze geen nieuw nieuwbouwhuis kopen en in welke mate dit komt doordat ze geen
zin hebben om nu dure uitgaven te doen of omdat ze werkloos zijn geworden
ofzo."

Zeker is echter dat in al deze sectoren negatieve effecten neerslaan als
gevolg van het terugvallen van de bouwproductie. Zal Beter Bed dat vrijdag
zijn halfjaarcijfers presenteert, hier al last van hebben?

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl